Tăng cường hợp tác quốc tế – cơ hội bứt phá cho ngành công nghiệp đóng tàu Việt Nam
Kinh tế vận tải biển và công nghiệp tàu thủy luôn giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế biển của các quốc gia có lợi thế đường bờ biển dài. Tại Việt Nam, trong những năm gần đây, Đảng, Nhà nước cùng các bộ, ngành đã có nhiều chính sách nhằm thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp đóng tàu theo hướng hiện đại và bền vững.
Theo các chuyên gia hàng hải, giai đoạn 2024–2028, quy mô thị trường đóng tàu Việt Nam dự kiến tăng thêm hơn 22 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng gần 4%/năm, đạt khoảng 195 tỷ USD vào năm 2030. Dự báo đến năm 2050, nhu cầu trong nước trung bình khoảng 100 tàu/năm – mở ra tiềm năng phát triển rất lớn cho ngành đóng tàu Việt Nam.
Từ tiềm năng đến thách thức
Việt Nam có lợi thế về vị trí địa lý, bờ biển dài và nguồn nhân lực dồi dào, nhưng ngành công nghiệp tàu thủy vẫn phát triển chủ yếu theo bề rộng, tỷ trọng gia công lắp ráp lớn nên giá trị gia tăng chưa cao. Cơ sở hạ tầng, dây chuyền công nghệ của nhiều nhà máy đóng tàu còn lạc hậu, thiếu vốn đầu tư để đổi mới, trong khi các ngành công nghiệp phụ trợ như luyện kim, cơ khí chế tạo, vật liệu đặc chủng… chưa phát triển tương xứng. Hầu hết vật tư chính phục vụ đóng tàu vẫn phải nhập khẩu, khiến chi phí cao và giảm tính cạnh tranh.
Để khắc phục hạn chế, Việt Nam cần tận dụng xu thế dịch chuyển ngành đóng tàu toàn cầu về châu Á, mở rộng hợp tác quốc tế với các nước có công nghệ tiên tiến, đặc biệt là Hàn Quốc – quốc gia đang nằm trong nhóm ba trung tâm đóng tàu hàng đầu thế giới.
Hàn Quốc – hình mẫu thành công trong công nghiệp đóng tàu
Năm 2024, ngành đóng tàu Hàn Quốc đạt doanh thu trên 24 tỷ USD, đóng góp khoảng 6,5% GDP quốc gia. Ba “ông lớn” gồm HD Hyundai Heavy Industries, Hanwha Ocean và Samsung Heavy Industries ghi nhận lợi nhuận hơn 1,5 tỷ USD. Thành công của Hàn Quốc đến từ chiến lược đổi mới khoa học – công nghệ, đầu tư mạnh vào tự động hóa và đào tạo nhân lực trình độ cao, biến nước này từ quốc gia nhập khẩu công nghệ trở thành cường quốc hàng đầu thế giới về đóng tàu.
Tại Hội thảo công nghệ đóng tàu và logistics tổ chức ở Gyeongsangnam-do (Hàn Quốc) cuối tháng 8/2025, nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc bày tỏ mong muốn hợp tác với Việt Nam. Đại diện VK Sunyang Shipbuilding cho biết sẽ sang Việt Nam khảo sát, tìm vị trí đầu tư nhà máy đóng tàu trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, Công ty NeoTech và New Tech – đối tác cung ứng thiết bị cho HD Hyundai Heavy Industries – đang nghiên cứu mở kho hậu cần tại Việt Nam nhằm cung cấp linh kiện, thiết bị cho các nhà máy đóng tàu trong nước theo mô hình “Just In Time”. Tương tự, Công ty Byucksan Insulation, chuyên sản xuất vật liệu cách nhiệt và chống cháy cho các nhà máy đóng tàu lớn như Samsung Heavy Industries và Hanwha Ocean, cũng đang xúc tiến mở rộng đầu tư sang Việt Nam.
Cơ hội hợp tác đôi bên cùng có lợi
Giới chuyên gia nhận định, sự hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc sẽ mang lại lợi ích song phương rõ rệt: Hàn Quốc có ưu thế về thiết kế, công nghệ, quản lý; trong khi Việt Nam có lợi thế về chi phí nhân công, mặt bằng sản xuất và khả năng mở rộng quy mô. Việc liên kết trong sản xuất, đào tạo và chuyển giao công nghệ sẽ giúp ngành đóng tàu Việt Nam từng bước hiện đại hóa, giảm phụ thuộc nhập khẩu vật tư, tiến tới tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo Giáo sư Yang Yong-mo, chuyên gia hàng đầu về công nghiệp đóng tàu Hàn Quốc, “Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đóng tàu mới của khu vực Đông Nam Á nếu biết tận dụng hợp tác quốc tế, phát triển công nghệ xanh và thân thiện môi trường”.
Trong tương lai gần, sự gắn kết giữa các doanh nghiệp Việt Nam – Hàn Quốc kỳ vọng sẽ hình thành chuỗi giá trị sản xuất tàu biển khép kín, giúp Việt Nam bứt phá mạnh mẽ, tiến tới vị thế quốc gia có ngành công nghiệp đóng tàu phát triển, hiện đại và bền vững trong khu vực.
BBT
Liên kết
