Thời gian gần đây, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Mặc dù các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản không mới, song cách thức tiếp cận nạn nhân ngày càng tinh vi, chuyên nghiệp, gây thiệt hại lớn về tài sản, xảy ra tại nhiều địa phương, gây bức xúc dư luận xã hội, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự và đời sống nhân dân.

Trong thời đại số, internet và các nền tảng trực tuyến đã trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc, mua sắm, giải trí và kết nối cộng đồng. Tuy nhiên, cùng với những tiện ích to lớn, môi trường mạng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, ảnh hưởng đến tài sản, thông tin cá nhân cũng như sự an toàn của người sử dụng.

Những nguy cơ thường gặp trên môi trường mạng

Lừa đảo trực tuyến: Đối tượng xấu giả mạo ngân hàng, cơ quan nhà nước, sàn thương mại điện tử để chiếm đoạt tài sản.

Đánh cắp dữ liệu cá nhân: Qua phần mềm độc hại, email giả mạo hoặc đường link lừa đảo.

Tin giả, tin sai sự thật: Lan truyền trên mạng xã hội nhằm gây hoang mang dư luận hoặc phục vụ mục đích xấu.

Tấn công mạng: Các vụ tấn công bằng mã độc, virus, hoặc xâm nhập hệ thống làm tê liệt hoạt động của cơ quan, tổ chức.

Bạo lực và tiêu cực trên mạng: Xúc phạm, công kích cá nhân, đặc biệt ảnh hưởng đến giới trẻ.

Chủ động phòng ngừa – giải pháp bảo vệ bản thân

Để sử dụng internet an toàn, mỗi người cần trang bị kiến thức và kỹ năng số cơ bản:

Bảo mật tài khoản: Đặt mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố, không chia sẻ thông tin đăng nhập.

Thận trọng khi giao dịch online: Chỉ sử dụng các nền tảng uy tín, kiểm tra kỹ trước khi chuyển tiền hay cung cấp thông tin cá nhân.

Kiểm chứng thông tin: Không vội vàng chia sẻ, bình luận hay tin vào những nguồn không chính thống.

Cập nhật phần mềm, thiết bị: Cài đặt chương trình chống virus, thường xuyên nâng cấp hệ điều hành và ứng dụng.

Ứng xử văn minh trên mạng: Tôn trọng người khác, không tham gia vào hành vi tiêu cực, biết cách báo cáo nội dung vi phạm.

Ảnh: TTXVN

Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức

Ngoài ý thức của mỗi cá nhân, cơ quan quản lý và doanh nghiệp cần tăng cường công tác bảo mật, tuyên truyền và xử lý nghiêm minh các hành vi lợi dụng mạng để vi phạm pháp luật. Doanh nghiệp công nghệ cũng cần cung cấp công cụ, giải pháp an toàn thông tin thân thiện, dễ sử dụng để hỗ trợ người dùng.

Chủ động phòng ngừa rủi ro trong môi trường mạng chính là chìa khóa để chúng ta tận dụng tối đa lợi ích của công nghệ số, đồng thời bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng. Mỗi người dân hãy là một “người dùng thông minh”, cùng chung tay xây dựng không gian mạng an toàn, lành mạnh và văn minh.

Tùng Như