Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 268/NQ-CP về tình hình triển khai và vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Văn bản này không chỉ ghi nhận những kết quả tích cực đã đạt được mà còn chỉ ra những hạn chế, đồng thời đề ra loạt nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm nhằm bảo đảm mô hình mới vận hành hiệu quả, ổn định và phục vụ tốt hơn người dân, doanh nghiệp.

Kết quả nổi bật sau khi sắp xếp bộ máy

Theo Nghị quyết, việc sắp xếp và vận hành chính quyền địa phương hai cấp được đánh giá là bước cải cách mạnh mẽ về tổ chức bộ máy hành chính. Đây được coi là “cuộc cách mạng” trong việc tinh gọn, sắp xếp lại để tạo hành trang mới cho kỷ nguyên phát triển.

Thời gian qua, với sự lãnh đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư, Chính phủ và Thủ tướng, cùng sự đồng thuận của toàn hệ thống chính trị, mô hình hai cấp đã đạt nhiều kết quả tích cực. Bộ máy hành chính cơ bản đi vào ổn định, đúng định hướng, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân và tháo gỡ nhiều khó khăn tồn tại từ lâu.

Về thể chế, từ tháng 6 đến tháng 8/2025, Chính phủ đã ban hành 112 nghị định, nghị quyết quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý đầy đủ và đồng bộ cho các địa phương triển khai. Về tổ chức bộ máy, cả nước hiện có 465 cơ quan chuyên môn cấp tỉnh và 9.916 phòng chuyên môn cấp xã đi vào hoạt động ổn định. Công tác cán bộ được chú trọng: hơn 94.000 người đã có quyết định nghỉ việc, trong đó 75.710 người đã được giải quyết chế độ chính sách, thể hiện sự quan tâm, chăm lo thiết thực, bảo đảm quyền lợi và tạo sự đồng thuận trong đội ngũ.

Người dân sử dụng điện thoại thông minh trong quá trình nộp hồ sơ

Những khó khăn còn tồn tại

Bên cạnh kết quả đạt được, Nghị quyết cũng thẳng thắn chỉ ra nhiều hạn chế. Việc sắp xếp bộ máy và bố trí nhân sự trong thời gian ngắn dẫn tới tình trạng nơi thừa, nơi thiếu cán bộ; chất lượng công chức cấp xã ở các lĩnh vực đất đai, tài chính, pháp lý, CNTT còn hạn chế.

Cơ sở vật chất tại nhiều địa phương chưa đồng bộ, nhiều trụ sở xuống cấp, thiếu thiết bị và hạ tầng công nghệ thông tin. Một số văn bản hướng dẫn triển khai ban hành chậm, chưa đầy đủ; phân cấp, phân quyền còn hình thức, làm giảm tính chủ động của chính quyền cơ sở. Nguồn lực tài chính hạn hẹp, tiến độ bổ sung ngân sách và xử lý tài sản dôi dư còn chậm, trong khi điều kiện khó khăn tại miền núi, hải đảo, vùng sâu xa cũng cản trở việc thực hiện.

Nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Để khắc phục khó khăn và vận hành hiệu quả mô hình hai cấp, Chính phủ yêu cầu:

- Hoàn thiện thể chế: Các bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát hệ thống văn bản, tập trung vào phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền. Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ phải trực tiếp chỉ đạo tháo gỡ điểm nghẽn pháp lý, nhất là liên quan các dự án phát triển kinh tế - xã hội.

- Giải quyết thủ tục hành chính: Xác định đây là nhiệm vụ hàng đầu, không để tồn đọng, chậm trễ, coi tháo gỡ thủ tục là nguồn lực thúc đẩy phát triển. Các địa phương phải thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Trung tâm Phục vụ hành chính công, đồng thời nâng cấp, chuẩn hóa hệ thống quản lý.

- Công tác quy hoạch, đất đai: Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên & Môi trường phải ban hành hướng dẫn cụ thể về quy hoạch phân khu, thu hồi, giao và cho thuê đất; xử lý khung giá đất sau sáp nhập, bảo đảm thống nhất để triển khai bồi thường, giải phóng mặt bằng.

- Công tác cán bộ: Bộ Nội vụ tham mưu sửa đổi quy định về tổ chức bộ máy, biên chế; ban hành tiêu chí sắp xếp thôn, tổ dân phố; hướng dẫn bố trí cán bộ không chuyên trách; phối hợp đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về tài chính, pháp lý, CNTT, quy hoạch. Đồng thời, xây dựng tiêu chuẩn vị trí việc làm, cơ chế luân chuyển minh bạch, hiệu quả.

- Ứng dụng công nghệ: Đẩy mạnh nâng cấp hệ thống phần mềm quản lý hộ tịch, dịch vụ công trực tuyến; bảo đảm liên thông dữ liệu và khắc phục lỗi đồng bộ thông tin để kịp thời đáp ứng nhu cầu của người dân.

Tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển mới

Nghị quyết 268/NQ-CP nhấn mạnh, việc vận hành chính quyền địa phương hai cấp là bước đi đúng đắn, tạo nền tảng cho cải cách hành chính trong giai đoạn mới. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự phối hợp của các bộ, ngành và quyết tâm của địa phương, mô hình hai cấp được kỳ vọng sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và hiện đại hóa bộ máy hành chính nhà nước.

BBT