Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 66.4/2025/NQ-CP ngày 21/9/2025, quy định các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024, góp phần đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư công và công trình trọng điểm quốc gia.

Nghị quyết đưa ra nhiều cơ chế linh hoạt để xử lý các vướng mắc phát sinh khi thi hành luật, đặc biệt trong thăm dò, khai thác và quản lý khoáng sản phục vụ xây dựng hạ tầng, ứng phó thiên tai và phát triển kinh tế – xã hội.

Tháo gỡ khó khăn trong triển khai Luật Địa chất và khoáng sản năm 2024.

Linh hoạt trong khai thác vật liệu cho công trình trọng điểm

Theo đó, cho phép khai thác khoáng sản nhóm IV để cung cấp vật liệu cho các dự án đầu tư công, dự án đối tác công tư (PPP), các công trình quan trọng quốc gia và các dự án phát triển kinh tế – xã hội thuộc thẩm quyền chấp thuận của chính quyền địa phương. Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thể xem xét, quyết định áp dụng cơ chế đặc thù này đối với những công trình, dự án cấp bách hoặc phòng chống thiên tai.

Đáng chú ý, việc thăm dò và khai thác khoáng sản nhóm III, IV phục vụ các dự án nêu trên sẽ được đơn giản hóa thủ tục hành chính:

• Không cần thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư hay phê duyệt dự án;
• Không phải căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất (trừ đất quốc phòng, an ninh);
• Miễn thủ tục thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp phép môi trường;
• Chủ tịch UBND tỉnh được cấp giấy phép thăm dò, khai thác trực tiếp cho nhà đầu tư hoặc nhà thầu thi công.

Các tổ chức, cá nhân khai thác phải bảo đảm thực hiện nghĩa vụ tài chính, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường trong suốt quá trình khai thác.

Cho phép nâng công suất, gia hạn khai thác phù hợp nhu cầu

Nghị quyết cũng cho phép gia hạn hoặc điều chỉnh giấy phép khai thác với các mỏ khoáng sản nhóm III, IV đã có giấy phép còn hiệu lực, phục vụ cho các công trình, dự án trọng điểm. Các mỏ được phép nâng công suất khai thác đến 50% đối với cát, sỏi lòng sông, cửa biển và không hạn chế đối với các loại khoáng sản còn lại, song không được tăng trữ lượng đã cấp phép.

Việc điều chỉnh này không phải thực hiện lại thủ tục đầu tư, đánh giá tác động môi trường hay cấp lại giấy phép môi trường, song vẫn phải tuân thủ quy định về an toàn, bảo vệ môi trường và dừng khai thác khi hoàn thành nhiệm vụ cung ứng vật liệu cho công trình.

Cơ chế ứng phó khẩn cấp và khoanh vùng không đấu giá

Trong trường hợp thiên tai, dịch bệnh, an ninh – quốc phòng, các tổ chức, cá nhân được phép thăm dò, khai thác hoặc thu hồi khoáng sản nhóm III, IV mà không cần thực hiện thủ tục cấp phép. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, phải báo cáo UBND cấp tỉnh về khối lượng, loại và vị trí khai thác để phục vụ công tác quản lý dữ liệu.

Chính phủ cũng cho phép khoanh định các khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với những mỏ phục vụ trực tiếp cho các dự án hạ tầng, công trình quan trọng quốc gia hoặc các mỏ đá vôi, sét, phụ gia sản xuất xi măng đã nằm trong quy hoạch được phê duyệt.

Mở rộng thẩm quyền cho địa phương và hướng dẫn thi hành

Chủ tịch UBND cấp tỉnh được quyền điều chỉnh khu vực, công suất, phương pháp khai thác, thiết bị và kế hoạch khai thác khoáng sản để kịp thời đáp ứng nhu cầu cung ứng cho các công trình trọng điểm, dự án quốc phòng – an ninh. Các nhà thầu được phép cung cấp khoáng sản cho dự án khác cùng danh mục theo Nghị quyết số 106/2023/QH15.

Nghị quyết cũng bổ sung hai khoản mới (10 và 11) vào Nghị định 193/2025/NĐ-CP, cho phép điều chỉnh giấy phép khai thác nếu nội dung về chế biến, tiêu thụ hoặc mục đích sử dụng khoáng sản không còn phù hợp với thực tế.

Tăng cường trách nhiệm giám sát

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao làm đầu mối giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo dõi, hướng dẫn, xử lý các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; phối hợp các bộ, ngành, địa phương rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản liên quan cho phù hợp.

Nghị quyết 66.4/2025/NQ-CP có hiệu lực kể từ ngày ký (21/9/2025) và được áp dụng đến hết ngày 28/2/2027.

BBT