Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhiều cơ hội và thách thức, việc trang bị kỹ năng sống cho học sinh bậc Trung học cơ sở (THCS) ở Hà Tĩnh ngày càng trở nên cần thiết. Đây là nền tảng quan trọng để các em hình thành nhân cách, phát triển toàn diện và biết cách ứng phó hiệu quả với những tình huống trong học tập cũng như đời sống hàng ngày.

Nhu cầu cấp thiết

Tuổi THCS là giai đoạn học sinh bước vào thời kỳ dậy thì, có nhiều biến đổi về tâm sinh lý, nhận thức và hành vi. Bên cạnh kiến thức văn hóa, các em cần được trang bị những kỹ năng thiết thực như: kỹ năng giao tiếp, ứng xử văn minh; kỹ năng quản lý thời gian; kỹ năng làm việc nhóm; kỹ năng phòng tránh bạo lực học đường; kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn; và đặc biệt là kỹ năng tự bảo vệ bản thân trước các nguy cơ xấu trong xã hội.

Tại Hà Tĩnh, cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và tác động của môi trường mạng, một bộ phận học sinh còn thiếu khả năng kiểm soát cảm xúc, dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách phải đẩy mạnh hơn nữa công tác giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường.

Những nỗ lực từ ngành Giáo dục và các địa phương

Thời gian qua, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh đã chỉ đạo các trường THCS tích cực lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống vào chương trình học chính khóa, môn Giáo dục công dân, hoạt động trải nghiệm, sinh hoạt Đoàn – Đội. Bên cạnh đó, nhiều trường đã phối hợp với tổ chức Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Công an địa phương… tổ chức các buổi ngoại khóa, diễn đàn, tọa đàm, cuộc thi tìm hiểu pháp luật, phòng chống bạo lực học đường, phòng chống tai nạn thương tích và đuối nước.

Buổi hoạt động GDKN sống “Phòng chống bạo lực học đường" tại Trường THCS Lê Bình

Một số mô hình tiêu biểu có thể kể đến như: “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Câu lạc bộ kỹ năng sống”, hay “Ngày hội trải nghiệm sáng tạo”. Qua đó, học sinh có cơ hội rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống, tăng cường tinh thần đoàn kết, biết yêu thương, chia sẻ và sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.

Khó khăn và thách thức

Tuy đạt được nhiều kết quả, song công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS ở Hà Tĩnh vẫn còn những hạn chế. Một số trường chưa có giáo viên chuyên trách, tài liệu giảng dạy chưa phong phú, hoạt động trải nghiệm đôi khi còn mang tính hình thức. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa gia đình – nhà trường – xã hội trong việc rèn luyện kỹ năng cho học sinh chưa thật sự đồng bộ.

Giải pháp trong thời gian tới

Để nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống, cần tập trung một số giải pháp sau:

• Đa dạng hóa phương pháp giáo dục: Tăng cường hoạt động trải nghiệm, thực hành, đóng vai tình huống, thay vì chỉ dạy lý thuyết.

• Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên: Tổ chức tập huấn chuyên đề, trang bị kiến thức và kỹ năng tư vấn tâm lý, giáo dục kỹ năng sống cho giáo viên.

• Phát huy vai trò của phụ huynh: Gia đình cần đồng hành cùng nhà trường, tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh, làm gương cho con em.

• Tăng cường phối hợp xã hội: Huy động sự tham gia của tổ chức Đoàn, Hội, chính quyền địa phương, doanh nghiệp để hỗ trợ kinh phí, tổ chức nhiều sân chơi, chương trình ngoại khóa.

• Ứng dụng công nghệ thông tin: Xây dựng các chuyên trang, video clip, phần mềm tương tác để học sinh dễ dàng tiếp cận và rèn luyện kỹ năng sống.

Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành Giáo dục mà cần sự chung tay của toàn xã hội. Đầu tư cho kỹ năng sống chính là đầu tư cho tương lai, giúp thế hệ trẻ Hà Tĩnh trưởng thành tự tin, bản lĩnh, sẵn sàng hội nhập và phát triển bền vững.

Tùng Như